صیفی‌جات و صادرت آن

همانطور که از عنوان مقاله مشخص است، قرار است با صیفی‌جات، خواص آن‌ها و نحوۀ تولید آن برای داخل و صادرات آن به خارج از کشور آشنا شویم.

انواع متنوعی از بادمجان، فلفل، کلم، کدو، گوجه‌فرنگی، خیار، کاهو و شلغم و غیره، جز صیفی‌جات هستند.

ازآنجایی‌که کشور ما یک کشور چهار فصل است پس امکان کِشت انواع مختلف صیفی‌جات در تمام طول سال در ایران فراهم است. ارزش غذایی صیفی‌جات بسیار بالا بوده و تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی می‌توانند با تلاش در راستای تولید محصولات باکیفیت و تأمین بازار داخلی، نسبت به عرضۀ محصولات به بازار خارجی اقدام کرده و سهم خود را در عرصۀ رقابت جهانی بالا ببرند.

خواص صیفی جات

به‌طورکلی انواع صیفی‌جات سرشار از ویتامین‌هایی نظیر فسفر، منیزیم، کلسیم، پتاسیم، گوگرد، سدیم، آهن، کلر، روی، مس، ید، ویتامین‌های آ، گروه ب، ث هستند. ارزش‌غذایی بالا و فیبر کمی دارند، پس افرادی که اهمیت زیادی برای سلامت خود قائل هستند مشتری همیشگی و خاص این محصولات هستند.

 بادمجان: التهاب و تورم را کاهش می‌دهد، ادرار آور، ملین، مسکن سر درد، اشتها آور، مقوی برای معده، رفع انسداد عروق و رفع کم‌خونی است.

شلغم: دافع شن و سنگ‌های کلیه، مثانه، تقویت‌کنندۀ نورچشم میکروب کُش، کاهندۀ فشار خون، و آنتی‌بیوتیکی بسیار قوی است. برای درمان سرفه و سرماخوردگی بسیار مفید است.

کدو: ضمن این‌که کدو در انواع مختلف حلوایی، تنبل، تخمی، مسمایی و صحرایی تولید می‌شود اما درکل ضد کرم، خنک‌کننده، مرطوب‌کننده، خون‌ساز، تصفیه‌کنندۀ خون، رفع یبوست و ادرار آور است.

کلم: ضد اسهال، اشتها آور، خواب آور، آرام‌بخش، انرژی‌زا، ضد چاقی، تصفیه‌کنندۀ خون و برای استحکام مم و ناخن بسیار مفید است، خاصیت سم‌زدایی و ضد التهابی دارد و در برابر خطرات پرتودرمانی از بدن مراقبت خواهد کرد.  

گوجه‌فرنگی: بیش‌تر حجم گوجه را آب (۹۵%) و باقیماندۀ آن‌را فیبر و کربوهیدرات (۵%) تشکیل می‌دهد. از جمله خواص درمانی آن می‌توان، کمک به پیش‌گیری از ابتلا به سرطان، افزایش مقاومت بدن دربرابر بیماری‌های عفونی، تقویت سیستم عصبی و مغزی، بهبود حرکت عضله‌‎ها، خواب راحت، تبدیل گلوکز به انرژی مفید، درمان افسردگی، بهبود بیماری و بسیاری خواص دیگر را نام برد.

خیار: از خیار برای رژیم‌های کاهش وزن استفاده می‌شود. ازجمله خواص آن می‌توان کنترل فشارخون، درمان نارسایی های کلیوی، بیماری کبدی، دندان و لثه، پیش‌گیری از رشد سلول سرطانی در بدن، احیا کنندۀ پوست، کنترل پف چشم‌ها، درمان آفتاب‌سوختگی، کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و بسیاری موارد دیگر دارویی و درمانی را نام برد.

کاهو: یکی از پرمصرف‌ترین سبزی‌های دنیاست که خواص زیادی بر بدن و سلامت بدن دارد و تناسب اندام و پیش‌گیری از انواع سرطان‌ها و تقویت چشم بسیار مؤثر است. خواص کاهو عبارتنداز: کاهش التهاب، کمک به کاهش وزن، بهبود سلامت مغز، سلامت قلب، کاهش ابتلا به دیابت، سلامت چشم، کمک به دستگاه گوارش و بهبود هضم، درمان بی‌خوابی و بسیاری خواص دارویی و درمانی.

ذرت: اکثر ما به‌اشتباه ذرت را نوعی سبزی می‌دانیم. درحالی‌که یک دانۀ خوراکی است و خواص بسیار زیادی دارد: جلوگیری از یبوست و ایجاد بواسیر؛ بهبود فرایند رشد بدن؛ افزایش وزن؛ سرشار از مواد معدنی برای بدن؛ پیش‌گیری از سرطان؛ محافظت از قلب و چشم‌ها؛ کنترل دیابت؛ جالب است که تولید در بسیاری از مواد آرایشی نیز از ذرت استفاده می‌شود.

لوبیا سبز: بارزترین خاصیت لوبیا سبز مبارزه با سرطان است. اما برای بارداری و باروری، کاهش خطرات افسردگی، استحکام و سلامت استخوان‌ها، کنترل وزن، سلامت قلب نیز بسیار مفید است.

تولید صیفی‌جات در ایران

در بهار و اوایل تابستان کارهای ابتدایی کِشت این محصولات انجام شده و در تابستان یا اوایل پاییز برداشت می‌شوند. صیفی‌جات به‌دلیل تنوع بالا، در هر زمانی متقاضی داشته و همچنین در محیط‌های کوچک نیز امکان کِشت آن‌ها فراهم است، درنتیجه ارزش اقتصادی زیادی داشته و مردم در تمام طول سال به آن‌ها نیازمندند. یک تولید کننده می‌تواند بسته به آب‌وهوای منطقۀ خود، انواع مختلفی از صیفی‌جات را بکارد.

ازآنجا که سایر کشورهای تولیدکنندۀ صیفی‌جات از تنوع اقلیمی موجود رد ایران بهره نبرده‌اند، تولید این محصولات در ایران حتی در فصول سرد نیز امکام‌پذیر است و بسیاری از کشورهای تولیدکننده که در فصول سرد سال قادر به تولید این محصولات نیستند محبورند برای تأمین نیاز بازار خود به واردات متوسل شوند.

وضعیت صادرات صیفی جات در ایران

سالانه مقدار بسیار زیادی از فلفل دلمه تولید شده در ایران به کشورهایی مانند گرجستان، امارات  سوریه صادر می‌شود. کشورهایی که اطراف ایران هستند و مرز مشترک با ما دارند شامل عراق، روسیه، افغانستان، امارات، ارمنستان، ترکمنستان و گرجستان و آذربایجان بوده و همگی جزء واردکنندگان صیفی‌جات از ایران بود اما در این بین پاکستان و سوریه بازار بسیار خوبی برای واردات گوجه و خیار دارند.

درنتیجه بازار خیار و گوجه به‌دلیل تقاضای بالای آن در بازارهای داخلی و خارجی می‌تواند سهم زیادی در عرصه جهانی را به خود اختصاص دهد. ما در حال‌حاضر رتبۀ پنجم صادرکنندگان صیفی‌جات در جهان و رتبۀ نخست صادرات خاورمیانه را داریم و کشورهای اطراف‌مان همگی مصرف کنندۀ محصولات ما هستند.

برای مثال، کشوری مانند سوریه به‌دلیل سرمای زیاد قادر به تولید محصولات کشاورزی زیادی نیست، و صادرکنندگان ایرانی می‌توانند باتوجه به قابلیت‌های کشور در تولید محصولات کشاورزی کار خود را توسعه داده و ارز زیادی را به کشور وارد کنند.

جمع بندی

با صیفی‌جات و برخی از انواع آن آشنا شدیم، اما بهتر است آن‌را با انواع سبزیجات اشتباه نگیریم. طبق تعریف گیاه‌شناسی صیفی‌جات میوه هستند، یعنی قسمتی از گیاه با گل‌دهی تولید می‌شود و ازآنجایی‌که کشور ما یک کشور چهار فصل است پس امکان کِشت انواع مختلف صیفی‌جات در تمام طول سال در ایران فراهم است و درنتیجه امکان صادرات این محصولات به کشورهایی که از این تنوع اقلیمی بهره‌مند نیستند نیز فرصتی مناسب برای ورود به عرصه‌های رقابتی را برای ما فراهم می‌کند.